Κυριακή 23 Δεκεμβρίου 2012

Ταυτότητα.

Η ταυτότητα αποτελεί τη συντομογραφία της ύπαρξής μας, όπως επίσης και τη σύντομη αναφορά στο πρόσωπό μας. Με τον καιρό η έννοια της ταυτότητας κατέληξε ευτελής, περιορισμένη στο χαρτάκι που αναγράφει το όνομα και τα εξωτερικά μας χαρακτηριστικά, επικυρωμένο από κάποιον φορέα. Στην πραγματικότητα όμως, δεν είναι.

Ως ταυτότητα θα έπρεπε να εννοούμε και να ορίζουμε την μοναδικότητα και διαφορετικότητα της ύπαρξής μας. Όπως είναι λογικό, το ίδιο ονοματεπώνυμο ή τα ίδια χαρακτηριστικά μπορούν να διαθέτουν και άλλοι άνθρωποι σε αυτόν τον κόσμο. Και προφανώς αυτά επ' ουδενί δεν είναι ικανά να περιγράψουν και να ορίσουν μια οντότητα ανάμεσα στα 7 δις που είναι εν ζωή αυτή τη στιγμή, πόσο μάλλον αν συμπεριλάβουμε τις οντότητες που υπήρξαν ή θα υπάρξουν με την πάροδο του χρόνου.

Η ταυτότητα ενός ατόμου είναι συνεχώς εξελισσόμενη, αποτελούμενη κατά το ήμισυ από την ιστορία του ατόμου (γενεαλογία, κληρονομιά, παράδοση, προγονική συναίσθηση, παρελθοντικές ενέργειες και πράξεις του ατόμου κλπ) που αποτελεί το "σταθερό" κομμάτι της ταυτότητας, ενώ το έτερο ήμισυ συνθέτεται από όλα τα δυναμικά στοιχεία του (αντιλήψεις, ικανότητες, πεποιθήσεις, επιθυμίες, στόχοι κλπ).

Η παραδοχή του "σταθερού" κομματιού της ταυτότητας ως "μη ικανό να αλλαχθεί" θα σήμαινε την παραδοχή της γραμμικότητας του χρόνου, κάτι που θα έκανε πολλούς φυσικούς να τραβάνε τα μαλλιά τους, αλλά επειδή αυτό το blog έχει την τάση να βαδίζει κοντά στο κοινά αντιληπτό θα μου συγχωρεθεί η παρατυπία.

Έτσι λοιπόν η αναγνώριση της ταυτότητας ενός ατόμου τείνει να πηγάζει κατά το δοκούν από το "σταθερό" της κομμάτι, συχνά με ερωτήσεις όπως "Πως ονομάζεσαι", "Από που είσαι", ή "Που υπηρέτησες στο Στρατό". Αυτό όμως που είναι εξίσου (αν όχι ακόμη περισσότερο) αποκαλυπτικό για την ταυτότητα ενός ατόμου, είναι το δυναμικό της κομμάτι. Ο λόγος είναι ιδιαίτερα απλός, το δυναμικό κομμάτι περιέχει μέσα έννοιες όπως την ιδεολογία και την επιθυμία, τους στόχους και τις πεποιθήσεις, που εάν είναι κάποιος σε θέση να τις σκιαγραφήσει και να τις τοποθετήσει στη σωστή σειρά, μπορεί με σχετική ακρίβεια να προβλέψει τις κινήσεις και τις αντιδράσεις του ατόμου σε συγκεκριμένα ερεθίσματα. Εάν στο πλάνο βάλουμε και την παράμετρο των ικανοτήτων του ατόμου, μπορούμε κατά προσέγγιση να γνωρίζουμε και τον τρόπο ή τη μέθοδο με την οποία θα κινηθεί ή θα αντιδράσει σε ερεθίσματα.

Όπως είπαμε όμως, το δυναμικό κομμάτι της ταυτότητας αλλάζει με την πάροδο του χρόνου, με την αντιμετώπιση κρίσεων, συγκρούσεων, την επαφή με νέα ερεθίσματα, την εκπαίδευση και τα εξαγόμενα από τις επιλογές του ατόμου απέναντι σε όλα αυτά. Το εύρος αλλαγής όμως είναι ορισμένο, και εξαρτάται άμεσα από την ένταση των συγκρούσεων, τη συνδυαστικότητα των γνώσεων που λαμβάνει από τις καταστάσεις σε σχέση με αυτές που ήδη έχει, και τον αυθορμητισμό των αντιδράσεών του απέναντι στα ερεθίσματα.

Έχοντας όλα τα παραπάνω κατά νου, μπορούμε να αντιληφθούμε το πόσο γνωρίζουμε, κατανοούμε ή ξέρουμε τους ανθρώπους γύρω μας, να αναβαθμίσουμε τα κριτήρια με τα οποία επιλέγουμε να τους αναγνωρίζουμε ως οντότητες, να βελτιώσουμε τους διαύλους επικοινωνίας και των φερόμενων πληροφοριών με αυτούς και εν τέλει να είμαστε σε θέση να προβλέπουμε τις ενέργειές τους και να τις ενθαρρύνουμε ή αποθαρρύνουμε βάση κοινής και αμοιβαίας επιθυμίας. 

Δεν υπάρχουν σχόλια: